🌌 Aurora nieuws : Geomagnetische Activiteit Dordrecht

Noorderlicht update voor 14 juni 2025

Vandaag, zaterdag 14 juni 2025, is een mooie zomerse dag met af en toe een wolk aan de hemel in Dordrecht. Helaas is de kans op noorderlicht vandaag niet groot. De C9-index, een maat voor de geomagnetische activiteit, is namelijk relatief laag met een waarde van 4.

Dit betekent dat er weinig activiteit is in de magnetosfeer van de aarde, waardoor de kans op spectaculair noorderlicht in Nederland klein is.

Maar maak je geen zorgen, het zomerse weer biedt nog genoeg mogelijkheden om van de buitenlucht te genieten! Vandaag kun je met een temperatuur van 17-24°C en een matige wind van 4 Beaufort uit noordwestelijke richting prima buiten zijn.

Misschien dat je morgen of maandag nog een keer naar buiten kunt kijken voor het noorderlicht, maar op basis van de huidige gegevens lijkt dat niet waarschijnlijk. Geniet in plaats daarvan van de mooie zomerdagen die in het verschiet liggen!

Houd de volgende sites in de gaten voor actuele ontwikkelingen : WoutervanBernebeek of Poollicht.be en Space Weather Prediction Center

HF- en VHF-condities voor Nederlandse zendamateurs

Gezien de matige ruimteweeromstandigheden en een K-index van 3, zijn de HF-condities redelijk. GIRO-data geeft een MUF van 19,6 MHz voor Nederland.

  • HF:

    • 80m/40m: Overdag slecht, 's nachts redelijk.
    • 30m/20m: Overdag en 's nachts goed.
    • 17m/15m: Overdag en 's nachts goed.
    • 12m/10m: Overdag redelijk, 's nachts slecht.
  • VHF:

    • 144 MHz: ES mogelijk in Europa.
    • 50 MHz: ES mogelijk.
    • 70 MHz: ES mogelijk.

Let op: Lokale omstandigheden kunnen afwijken.

Wat is propagatie?

"Propagatie" verwijst naar de manier waarop radiosignalen zich door de lucht verspreiden vanaf de zender naar de ontvanger. Dit is vergelijkbaar met hoe licht zich verspreidt van een lichtbron, of hoe geluid reist van iemand die spreekt naar iemand die luistert.

In de context van hamradio (of amateur radio) is propagatie vooral belangrijk omdat het de afstand en richting bepaalt die een radiosignaal kan afleggen. Sommige radiosignalen kunnen bijvoorbeeld "stuiteren" tussen de aarde en de ionosfeer (een deel van de atmosfeer van de aarde) waardoor ze veel verder kunnen reizen dan alleen in een rechte lijn.

Er zijn verschillende factoren die de propagatie van radiosignalen kunnen beïnvloeden, zoals het weer, de tijd van de dag, de zonneactiviteit en nog veel meer. Hamradio operatoren moeten al deze factoren in overweging nemen om hun apparatuur goed in te stellen en succesvolle communicatie te hebben.

Wereldkaart met Maximum Usable Frequencies (MUF)

Maximum Usable Frequency (MUF) is een term die gebruikt wordt in de radiocommunicatie, inclusief zendamateurs, om de hoogste radiofrequentie aan te duiden die kan worden gebruikt voor communicatie via ionosferische propagatie (reflectie of breking) over een bepaalde afstand en met een bepaalde betrouwbaarheid. In eenvoudige bewoordingen: wanneer radiozenders signalen uitzenden, kunnen deze signalen de ionosfeer - een laag in de atmosfeer van de aarde - raken en terugkaatsen naar de aarde. Dit stelt ons in staat om radio-communicatie over grote afstanden te hebben. Echter, niet alle frequenties werken op dezelfde manier. Sommige zullen beter 'stuiteren' dan andere.

De MUF is de hoogste frequentie die zal 'stuiteren' in plaats van door de ionosfeer te gaan en de ruimte in te schieten. Dit betekent dat als je een radiofrequentie wilt gebruiken om te communiceren met iemand die ver weg is, je een frequentie moet kiezen die lager is dan de MUF. Het is belangrijk om te weten dat de MUF kan variëren afhankelijk van verschillende factoren, zoals het tijdstip van de dag, het seizoen, zonneactiviteit, en de afstand tussen de zender en de ontvanger. Dit betekent dat zendamateurs voortdurend de MUF moeten inschatten en hun frequenties dienovereenkomstig moeten aanpassen.

De metingen van elk individueel station worden weergegeven als gekleurde stippen met nummers erin, zodat je kunt zien waar de informatie vandaan komt. Als een stip vervaagd is, dan heeft dat station momenteel een lage "vertrouwensscore". Tot slot toont deze kaart welke gebieden op aarde zich momenteel in daglicht bevinden en welke in duisternis zijn gehuld. Let vooral op de scheidingslijn tussen dag en nacht (de terminator, of "grijze lijn" zoals het in de zendamateurwereld wordt genoemd). Er doen zich vaak unieke propagatiemogelijkheden voor wanneer een station, of beide stations, zich bijna onder deze lijn bevinden.

KC2G afbeelding Bron https://prop.kc2g.com/ (Tijden in GMT)

Solar-Terrestrial Data 14 juni 12:56

Zonne activiteit

Naam Waarde Interpretatie Beschrijving
Solarflux 143 SFU Hoog De hoeveelheid radiostraling of ruis die de zon uitzendt op een frequentie van 2800 MHz. Het is een indicator van zonneactiviteit.
AIndex 66 Zeer Hoog Een dagelijkse index die wordt gebruikt om de geomagnetische activiteit te beschrijven. Lagere getallen (0-7) duiden op rustige condities, hogere getallen (15-30) op stormcondities.
Kindex 3 Rustig Een drie-uurs quasi-logaritmische lokale index van geomagnetische activiteit ten opzichte van een veronderstelde rustige dagcurve voor de opnamelocatie. Gaat van 0 (rustig) tot 9 (zware storm).
Xray C1.7 W/m^2 Gemiddeld Het huidige röntgenniveau van de zon. Röntgenstraling heeft invloed op de ionosfeer en kan de radiopropagatie beïnvloeden.
Zonnevlekken 149 Hoog Het aantal waarneembare zonnevlekken, donkere vlekken op het oppervlak van de zon. Het aantal zonnevlekken houdt verband met de complexiteit van het magnetische veld van de zon en de zonneflux.
Protonflux 9 p/cm^2/s Zeer Laag De stroom van zonne-protonen, die veranderingen in de ionosfeer van de aarde kan veroorzaken en de radiopropagatie kan beïnvloeden.
Electronflux 2340 e/cm^2/s Hoog De stroom van zonne-elektronen, die ook de radiopropagatie kan beïnvloeden.
Aurora 1 Zeer Onwaarschijnlijk Het huidige niveau van poollichtactiviteit, die radiosignalen op hoge breedtegraden kan beïnvloeden. De interpretatie is de waarschijnlijkheid om het Poollicht te zien in Nederland.
Zonnewind 560.7 km/sec Hoog De snelheid van de zonnewind, een stroom geladen deeltjes die vrijkomt uit de corona van de zon.
Magnetisch veld 8.0 nanoTesla (nT) Sterk Noordwaarts De sterkte van het aardmagnetisch veld op de meetlocatie.
Bron N0NBH 14 Jun 2025 1056 GMT

HF (Kortegolf 3 t/m 30 Mhz) condities

Band Dag Nacht
80m-40m 🟡 Slecht 🔴 Redelijk
30m-20m 🟢 Goed 🟢 Goed
17m-15m 🟢 Goed 🟢 Goed
12m-10m 🔴 Redelijk 🟡 Slecht
Bron N0NBH 14 Jun 2025 1056 GMT

VHF

Naam Lokatie Conditie
vhf-aurora Noordelijke halfgrond 🔴 Band gesloten
E-Skip Europa 144MHz ES
E-Skip Noord Amerika 🔴 Band gesloten
E-Skip Europa 6m 50MHz ES
E-Skip Europa 4m 70MHz ES
Bron N0NBH 14 Jun 2025 1056 GMT

Signaal/Ruis

Signaal Ruis S2-S3 Zeer Zwak Signaal
Bron N0NBH 14 Jun 2025 1056 GMT

De zon op dit moment (Timezone is Universal Time / GMT / UTC)

De zon nu.
Bron NASA

Zonne- en Geomagnetische Componenten en hun Invloed op Radio Propagatie

1. Solarflux De Solarflux geeft de hoeveelheid radiostraling of ruis weer die de zon uitzendt op een frequentie van 2800 MHz. Het is een indicator van zonneactiviteit en kan effect hebben op de signaalsterkte in de HF band. Een hoge solarflux waarde kan duiden op verhoogde propagatie condities op HF.

2. A-Index De A-index beschrijft de geomagnetische activiteit van de aarde op dagelijkse basis. Lagere waarden duiden op rustige omstandigheden, wat doorgaans resulteert in betere HF-radio propagatiecondities.

3. K-index De K-index geeft de geomagnetische activiteit weer per drie uur. Een lage K-index kan duiden op betere HF-propagatiecondities, aangezien geomagnetische stormen deze kunnen verstoren.

4. X-Ray Het huidige röntgenniveau van de zon heeft invloed op de ionosfeer en kan de radiopropagatie beïnvloeden. X-ray uitbarstingen kunnen de D-laag van de ionosfeer ioniseren en absorptie van HF-signalen veroorzaken.

5. Zonnevlekken Het aantal zonnevlekken houdt verband met de complexiteit van het magnetische veld van de zon en de solarflux. Een hoog aantal zonnevlekken kan zorgen voor betere propagatie op hogere frequenties in de HF-band, en soms zelfs in de VHF en UHF-banden.

6. Protonflux De proton- en elektronenflux kunnen veranderingen in de ionosfeer van de aarde veroorzaken en de radiopropagatie beïnvloeden. Zonne-deeltjes kunnen bijvoorbeeld de propagatiecondities in de polaire regio's sterk beïnvloeden.

7. Aurora Poollichtactiviteit kan radiosignalen op hoge breedtegraden beïnvloeden. Hoewel het poollicht voornamelijk een visueel fenomeen is, kunnen intense aurora's zorgen voor 'aurorale propagatie' op VHF- en UHF-banden.

8. Zonnewind Een hoge snelheid van de zonnewind kan geomagnetische stormen veroorzaken die de radiopropagatie kunnen beïnvloeden, doorgaans negatief voor HF.

9. Magnetisch Veld De sterkte van het aardmagnetisch veld kan ook invloed hebben op de radiopropagatie. Veranderingen in het aardmagnetisch veld kunnen geassocieerd worden met veranderingen in radio propagatiecondities.